1. Τι είναι και που μας χρειάζεται;
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ( ΑΕΠ) (Gross Domestic Product - GDP) αποτελεί ένα από τα κυριότερα μακροοικονομικά μεγέθη.
Ο βασικός στόχος μέτρησής του είναι η απόκτηση ενός μέτρου της συνολικής ποσότητας αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται για την αγορά σε μία δεδομένη χώρα κατά μία δεδομένη χρονική περίοδο. Στην ουσία είναι η συνολική αγοραία αξία όλων των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου και μας δείχνει κατά μια έννοια πόσο οικονομικά δυνατή είναι μια χώρα σε σχέση με μια άλλη ή ακόμα και το αν έγινε πλουσιότερη σε σχέση με παλαιότερες χρονιές (..ή όχι).
2. Πότε ξεκινήσαμε να του δίνουμε σημασία;
Το ΑΕΠ ως έννοια αρχικά διατυπώθηκε από τον Simon Kuznets σε μία έκθεση προς το αμερικανικό Κογκρέσο το 1932. Μετά τη διάσκεψη του Bretton Woods το 1944, το ΑΕΠ έγινε το βασικό εργαλείο για τη μέτρηση της οικονομίας μιας χώρας. Την εποχή εκείνη, το προτιμώμενο εργαλείο μέτρησης ήταν το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕθνΠ), το οποίο διαφέρει από το ΑΕΠ, επειδή μετρά το εισόδημα των πολιτών μιας χώρας το οποίο απέκτησαν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό αντί για το εισόδημα των μόνιμων κατοίκων της. Η μετάβαση από το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στις ΗΠΑ έγινε το 1991, ενώ ακολούθησαν πολλά άλλα έθνη.
3. Είναι ο ιδανικός δείκτης;
Το ΑΕΠ, ως δείκτης της οικονομικής παραγωγής, δεν είναι ο καλύτερος δυνατός δείκτης ευημερίας επειδή: (ενδεικτικά μερικοί λόγοι)
- Αγνοεί τη σύνθεση και την κατανομή των αγαθών.
- Αφορά την αποκλειστικά την παραγωγή, ενώ η ευημερία εξαρτάται από το εισόδημα και την κατανάλωση.
- Αδιαφορεί για την εξάντληση του φυσικού κεφαλαίου (μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), που έχει αρνητική επίπτωση στην ευημερία.
- Δεν περιλαμβάνει την αναψυχή - ελεύθερο χρόνο που σαφέστατα έχει αξία για το άτομο και αυξάνει την ευημερία του.
- Δεν κοστολογεί αρνητικές επιπτώσεις της παραγωγής, όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος.
- Είναι περισσότερο ποσοτικός δείκτης και καθόλου ποιοτικός.
4. Μόνο αυτό φτάνει;
Το ΑΕΠ υπολογίζεται κάθε τρεις μήνες για την Ελλάδα και την ΕΕ. Βέβαια, υπάρχουν και διάφορα άλλα μέτρα υπολογισμού του εισοδήματος προκειμένου να καταλήξουν σε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του τι συμβαίνει στην οικονομία. Μερικά από αυτά είναι:
- Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕθνΠ)
- Καθαρό Εθνικό Προϊόν
- Εθνικό Εισόδημα
- Κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
- Διαθέσιμο Ατομικό Εισόδημα
- Διαθέσιμο Εθνικό Εισόδημα
- Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης
5. Ποιες χώρες είναι στο ΤΟΡ 10;; (Για το 2019 , σε τρις $)
- ΗΠΑ (21.41)
- Κίνα (15.54)
- Ιαπωνία (5.36)
- Γερμανία (4.42)
- Ινδία (3.16)
- Γαλλία (3.06)
- Ηνωμένο Βασίλειο (3.02)
- Ιταλία (2.26)
- Βραζιλία (2.26)
- Καναδάς (1.91)
Για την ιστορία, η Ελλάδα βρίσκεται στην 51η θέση (203 δις).