1. Προστιθέμενη Αξία
Α.Π.(χ) = Π.Α1 + Π.Α2 + Π.Α3 +…+ Π.Αχ
Α.Π.(χ) = Α.Π(χ-1) + Π.Α.(χ)
Σημείωση: Α.Π. = Αξία Πώλησης, Π.Α. = προστιθέμενη Αξία
Παρατηρήσεις:
1. Η προστιθέμενη αξία είναι η αξία που προστίθεται σε κάθε στάδιο παραγωγής και δείχνει τις αμοιβές των παραγωγικών συντελεστών.
2. Το άθροισμα των προστιθέμενων αξιών κάθε σταδίου αποτελεί την τελική αξία του προϊόντος.
3. Στο στάδιο 1 ισχύει: Α.Π.1 = Π.Α.1
4. Η αξία πώλησης του τελευταίου σταδίου μας δείχνει το ΑΕΠ.
2. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.)
Για ένα αγαθό
ΑΕΠονoμαστικό = Ρx * Qx
ΑΕΠπραγματικό = Ρx(έτους βάσης) * Qx
Για περισσότερα αγαθά
ΑΕΠονoμαστικό = Ρx * Qx + Ρy * Qy + … + Ρn * Qn
ΑΕΠπραγματικό = Ρx(έτους βάσης) * Qx + …+ Ρx(έτους βάσης) * Qn
Παρατηρήσεις:
1. ΑΕΠ ονομαστικό (τρέχουσες τιμές) = ΑΕΠ σε τιμές του τρέχοντος έτους.
2. ΑΕΠ πραγματικό (σε σταθερές τιμές) = ΑΕΠ σε τιμές έτους βάσης.
3. Έτος βάσης: ένα έτος με το οποίο επιλέξαμε να συγκρίνουμε τις τιμές του τρέχοντος έτους.
4. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται μόνο όταν αυξάνονται οι παραγόμενες ποσότητες των αγαθών ή των υπηρεσιών (και όχι οι τιμές τους).
5. Στο έτος βάσης, το πραγματικό ΑΕΠ είναι πάντα ίσο με το ονομαστικό ΑΕΠ.
3. Δείκτης Τιμών (αποπληθωριστής)
Εκφράζει την τιμή σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο ως προς την τιμή σε μια άλλη χρονική περίοδο η οποία επιλέγεται τυχαία ως βάση σύγκρισης. Συγκρίνει δηλαδή τις τιμές σε διαφορετικές χρονικές περιόδους (είτε για ένα αγαθό, είτε για περισσότερα).
Παρατηρήσεις:
1. Στο έτος βάσης, ο ΔΤ είναι πάντα 100 (ή 1).
2. Τον τύπο (3) τον χρησιμοποιούμε σε περίπτωση κατά την οποία πρέπει να υπολογίσουμε το ΔΤ και υπάρχουν πάνω από ένα προϊόν στην άσκηση.
3. Τους τύπους (1) και (2) τους επιλέγουμε όταν χρειαστεί να αλλάξουμε έτος βάσης προκειμένου να υπολογίσουμε νέο δείκτη τιμών.
4. Αν στην οικονομία παράγονται πάνω από ένα προϊόντα, τότε ο ΔΤ εκφράζει το γενικό επίπεδο τιμών σε σχέση με το γενικό επίπεδο τιμών του έτους βάσης.
4. Μεταβολή ΑΕΠ
5. Ποσοστιαία μεταβολή ΑΕΠ
Παρατηρήσεις:
1. Η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ δείχνει το ρυθμό ανάπτυξης μιας οικονομίας (ή επίπεδο οικονομικής ευημερίας).
2. Όταν αλλάζουμε έτος βάσης, η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ δεν μεταβάλλεται.
6. Επίδραση τιμών και ποσοτήτων στη μεταβολή του ΑΕΠ
Έστω τα παρακάτω υποθετικά στοιχεία μιας οικονομίας:
Η μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ οφείλεται αποκλειστικά στη μεταβολή την παραγόμενης ποσότητας. Το υπόλοιπο μέρος της μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ οφείλεται στη μεταβολή των τιμών.
7. Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕθΠ)
ΑΕΘΠ = ΑΕΠ + Καθαρό Εισόδημα από Εξωτερικό
Παρατηρήσεις:
1. ΑΕΠ = το συνολικό εισόδημα που δημιουργείται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (ένα έτος) μέσα στα όρια μιας χώρας (πχ. Ελλάδα), από τη χρήση παραγωγικών συντελεστών από τα άτομα που ζουν σε αυτή, χωρίς απαραίτητα να έχουν ελληνική υπηκοότητα.
2. ΑΕθΠ = το συνολικό εισόδημα που δημιουργείται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (ένα έτος) μόνο από άτομα με την ίδια υπηκοότητα (πχ. Ελληνική), άσχετα αν ζουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, χωρίς να συμπεριλαμβάνει το εισόδημα που αποκτιέται από άτομα μη ελληνικής υπηκοότητας και στέλνεται στο εξωτερικό.
3. Το ΑΕΠ που χρησιμοποιούμε είναι το ονομαστικό.
4. Καθαρό εισόδημα από Εξωτερικό = εισροή εισοδημάτων από το εξωτερικό – εκροή εισοδημάτων προς το εξωτερικό.
5. Αν το Καθαρό εισόδημα από εξωτερικό είναι θετικός αριθμός, το ΑΕΘΠ θα είναι μεγαλύτερο από το ΑΕΠ. (Αν είναι αρνητικός, θα είναι μικρότερο από το ΑΕΠ).
8. Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ δείχνει πόσο ΑΕΠ αντιστοιχεί σε κάθε άτομο σε μια οικονομία, αν αυτό μοιραζόταν ίσα σε όλα τα μέλη του πληθυσμού.
Παρατηρήσεις:
1. Όσο μικρότερη είναι η ανισοκατανομή του εισοδήματος, τόσο πιο αξιόπιστο είναι το κ.κ. πραγματικό ΑΕΠ.
2.Το κκΑΕΠπραγματικό δείχνει το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων μιας οικονομίας.
3. Τόσο οι μεταβολές, όσο και οι ποσοστιαίες μεταβολές του κ.κ. πραγματικού ΑΕΠ υπολογίζονται με τους παραπάνω τρόπους (βλ. Μεταβολή πραγματικού ΑΕΠ, Ποσοστιαία μεταβολή πραγματικού ΑΕΠ).
4. Στο έτος βάσης ισχύει: κκΑΕΠπραγματικό = κκΑΕΠονομαστικό.