Blog

Η ανθρωπότητα έχει γνωρίσει αμέτρητα δεινά κατά τους αιώνες της ύπαρξης της. Πόλεμοι, πανδημίες, windows vista, τραπ μουσική, κλπ. Σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και το φαινόμενο της ανεργίας, το οποίο στην covid-19 εποχή, ήρθε να απειλήσει εκατομμύρια εργαζομένους σε όλο τον κόσμο. Αλλά ας τα βάλουμε σε μια (συνοπτική) σειρά..

1. Τι είναι αυτό το κακό που μας βρήκε;

Ανεργία είναι η κατάσταση ενός ατόμου, που, ενώ είναι ικανό, πρόθυμο και διαθέσιμο να απασχοληθεί, δεν δύναται να βρει αμειβόμενη εργασία ανάλογα με τις κλίσεις, τις ικανότητες, και τα προσόντα που διαθέτει. Σε οικονομικούς όρους, ο παραγωγικός συντελεστής εργασία δεν απασχολείται πλήρως και αποδοτικά. Τόσο καλά!

2. Ποια είδη ανεργίας έχουμε;

Ανεξάρτητα από την οικονομική φάση που βρίσκεται μια οικονομία, συναντούμε διάφορά είδη ανεργίας. Συγκεκριμένα:

1. Ανεργία τριβής (φυσική δυσκολία μετακίνησης ή κακό σύστημα πληροφόρησης για διαθέσιμες θέσεις εργασίας)
2. Εποχιακή ανεργία (λόγω εποχιακής διακύμανσης ορισμένων επαγγελμάτων)
3. Κυκλική ανεργία ή ανεπαρκούς ζήτησης (Κεϋνσιανή) (λόγω μειωμένης ζήτησης προϊόντων, άρα και παραγωγής, άρα και μειωμένη ζήτηση για προσωπικό)
4. Διαθρωτική ανεργία (αναντιστοιχία προσόντων και διαθέσιμων θέσεων εργασίας, πχ. δεξιότητες σε νέες τεχνολογίες που δεν τις έχει ένας υποψήφιος)

Ενημερωτικά, η διαρθρωτική ανεργία μαζί με την ανεργία τριβής αποτελούν το φυσικό ποσοστό ανεργίας. Το φυσικό ποσοστό ανεργίας παρατηρείται ακόμη και στην περίπτωση που η οικονομία λειτουργεί στο επίπεδο προϊόντος πλήρους απασχόλησης και σήμερα κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από το παρελθόν.

3. Που οφείλεται;

Ο κύριος λόγος είναι η μειωμένη αναπτυξιακή κατάσταση μιας οικονομίας και ο χαμηλός ρυθμός μεγέθυνσης της. Σε αυτό μπορούμε να προσθέσουμε μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα σε υποδομές και συνεχώς εξελισσόμενες προκλήσεις που απαιτούν διαρκή απόκτηση προσόντος και δεξιοτήτων. Σε αυτό το γενικό πλαίσιο μπορούμε να αναφέρουμε πολιτικές σκοπιμότητες, παρωχημένες νοοτροπίες για συγκεκριμένες κατηγορίες χειρωνακτικών επαγγελμάτων, αδυναμία εκμετάλλευσης παραγωγικών πόρων, κλπ.

5. Τι συνέπειες έχει;

Οι συνέπειες τις ανεργίας αποτυπώνονται σε δύο κυρίως επίπεδα:

1. Οικονομικό: Μειωμένο εισόδημα άρα και κατανάλωση, χαμηλό βιοτικό επίπεδο, μειωμένο ενδιαφέρον για επενδυτικές κινήσεις, μειωμένη παραγωγή από τις επιχειρήσεις και αδυναμία ικανοποίησης των αναγκών των ατόμων, επιβάρυνση του κράτους με επιδόματα ανεργίας, μειωμένοι φόροι (αδυναμία καταβολής και είσπραξης), κλπ.
2. Κοινωνικό: Απαισιοδοξία για το  μέλλον, μειωμένη αυτοπεποίθηση και αίσθημα ανικανότητας, ανισοκατανομή πλούτου σε μια οικονομία, παραβατικές συμπεριφορές,  αδυναμία δημιουργίας οικογένειας (τα νέα άτομα),  ενώ στα μεγάλα ποσοστά ανεργίας και στους μακροχρόνια ανέργους παρατηρείται τάση για αλκοόλ, ναρκωτικά, διαζυγίων, ακόμα και αυτοκτονίες).

5. Πως την υπολογίζουμε;

Η Αρμοδιότητα της Στατιστικής Υπηρεσίας κάθε κράτους διεξάγει σε  μηνιαία βάση την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού με την ίδια μέθοδο και τα ίδια κριτήρια, ανακοινώνει τα ευρήματα και τα αποστέλλει στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) προκειμένου εκείνη να προχωρήσει σε δικές της μελέτες και προβλέψεις για την επόμενη περίοδο, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και για κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά. Στην Ελλάδα μέσω ΟΑΕΔ και Ελληνικής Στατιστικής Αρχής διαμορφώνεται το ποσοστό αυτό  (16% για τον Αύγουστο 2020 με βάση τα στοιχεία των εγγεγραμμένων ανέργων).

6. Τελικά, μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;

Όπως προαναφέραμε στα είδη ανεργίας, δε μπορούμε να την εξαλείψουμε αλλά ανά περιόδους και με βάση ορισμένες στρατηγικές, μπορούμε να την περιορίσουμε. Για παράδειγμα:

• Δια βίου μάθηση σε νέες δεξιότητες (σχολές, εκπαιδευτικά ιδρύματα)
• Προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης (πρακτική άσκηση) για εργασιακή εμπειρία από την εκπαίδευση στην εργασία.
• Θέσπιση τακτικών συναντήσεων (Ημέρες καριέρας) με επιχειρήσεις για πληροφόρηση των δεδομένων της αγοράς (προσόντα, ευκαιρίες)
• Επενδύσεις σε επιχειρήσεις (συμβουλευτική, οικονομική) για πρόσληψη ανέργων

**Bonus έννοιες

Εργατικό Δυναμικό / Οικονομικά Ενεργός Πληθυσμός: ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων και των ανέργων ηλικίας 15 ετών και άνω.

Απασχολούμενοι: τα άτομα  15 ετών και άνω τα οποία κατά την εβδομάδα αναφοράς εργάστηκαν έστω και μια ώρα, καθώς επίσης και άτομα που είχαν  εργασία αλλά απουσίαζαν προσωρινά από αυτή.

Άνεργοι: Τα άτομα  15 ετών και άνω τα οποία τηρούν τα πιο κάτω κριτήρια:

• Δεν εργάζονταν ούτε είχαν κάποια εργασία από την οποία απουσίαζαν προσωρινά την εβδομάδα αναφοράς
• Έψαχναν ενεργά για εργασία, δηλαδή είχαν προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες τις προηγούμενες 4 εβδομάδες για να βρουν εργασία
• Ήταν διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία εντός 2 βδομάδων από την εβδομάδα αναφοράς

ή και,

• Άτομα που δεν εργάζονταν ούτε είχαν κάποια εργασία από την οποία απουσίαζαν προσωρινά, αλλά βρήκαν μια εργασία που θα αρχίσει σε 3 μήνες το πολύ
• Ήταν διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία εντός 2 βδομάδων από την εβδομάδα αναφοράς

Μακροχρόνια άνεργοι: τα άτομα  15 ετών και άνω τα οποία έψαχναν για εργασία για περίοδο 12 μηνών και άνω.

Αδρανείς: Τα άτομα 15 ετών και άνω που δεν είναι ούτε απασχολούμενοι αλλά ούτε και άνεργοι.

Ποσοστό συμμετοχής στο Εργατικό Δυναμικό: Το ποσοστό του Εργατικού Δυναμικού για οποιαδήποτε κατηγορία στο σύνολο του πληθυσμού της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Ποσοστό απασχόλησης: Το ποσοστό των απασχολουμένων για οποιαδήποτε κατηγορία στο σύνολο του πληθυσμού της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Ποσοστό ανεργίας:Το ποσοστό των ανέργων για οποιαδήποτε κατηγορία στο σύνολο του εργατικού δυναμικού της συγκεκριμένης κατηγορίας.