Τυπολόγιο

1.1 Υπολογισμός και Γραφική Απεικόνιση

 

Α) Ευθεία (γραμμική)

Q_D = α + βΡ

 Όπου ισχύει α > 0 και β < 0  (αρνητική κλίση λόγω αρνητικής σχέσης τιμής και ζητούμενης ποσότητας)

Αύτη η μορφή προκύπτει όταν σε όλους τους συνδυασμούς που θα δίνει η άσκηση, ο λόγος ΔQ/ΔΡ  θα παραμένει σταθερός.

Α τρόπος (ΣΥΣΤΗΜΑ)

Δημιουργούμε σύστημα 2 εξισώσεων με 2 αγνώστους από τις τιμές των αντίστοιχων μεταβλητών Ρ και Q που συνήθως θα δίνονται σε κάποιο πίνακα σε εκφώνηση άσκησης ή κάποιον που φτιάξαμε εμείς με τα δεδομένα της και λύνουμε σύστημα βρίσκοντας τις τιμές των α και β.

Β τρόπος (ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ)

Αν έχουμε δύο σημεία Α (Ρ₁, Q₁) και Β (P₂, Q₂), τότε χρησιμοποιούμε τον παρακάτω τύπο:

 

Για να σχεδιάσουμε την ευθεία (σε περίπτωση που μας το ζητάει η άσκηση) θα πρέπει να προσδιορίσουμε τα σημεία που τέμνει τους άξονες (οριζόντιο και κάθετο). Αυτό το πετυχαίνουμε μηδενίζοντας μια τη μια μεταβλητή και μια την άλλη.

Πχ. Για P = 0, Q_D =…  και για Q_D = 0, P =…

 

Β) Ισοσκελής Υπερβολή

 Q_D = Α / Ρ

 όπου ισχύει Α > 0 και Α = Ρ * Q

Αύτη η μορφή προκύπτει όταν σε όλους τους συνδυασμούς που θα δίνει η άσκηση, η συνολική δαπάνη (ΣΔ = Ρ * Q) θα παραμένει σταθερή.

Δηλαδή P_A*Q_A = P_B*Q_B = .. = P_V*Q_V = A = ΣΤΑΘΕΡΟ

Άρα Α = ΣΔ = αριθμητής της συνάρτησης

 

1.2 Αγοραία Συνάρτηση Ζήτησης

 Αν Q_DA , Q_DB , .., Q_Dν οι ατομικές συναρτήσεις ζήτησης, η αγοραία συνάρτηση ζήτησης θα προκύπτει από το άθροισμα όλων αυτών.

Σημείωση:

Αν στην εκφώνηση μιας άσκησης δηλώνεται πως υπάρχουν Χ καταναλωτές που αγοράζουν το προϊόν, τότε η αγοραία συνάρτηση ζήτησης θα είναι:

Q’_D = Q_D * (αριθμός καταναλωτών από εκφώνηση)

 

2. Προσδιοριστικοί Παράγοντες Ζήτησης

 Μεταβολή προσδιοριστικού παράγοντα (τιμή αγαθού παραμένει σταθερή) συνεπάγεται:

• μεταβολή συνάρτησης ζήτησης
• μετατόπιση καμπύλης ζήτησης

 

2.1 Ποσοστιαία Μεταβολή Συνάρτησης

 Σε περίπτωση που η άσκηση δίνει μια αρχική συνάρτηση ζήτησης και ζητάει μια αντίστοιχη μεταβολή της κατά κάποιο ποσοστό έχουμε:

 

(+) όταν αυξάνεται, δηλαδή μετατόπιση προς τα δεξιά

(-) όταν μειώνεται, δηλαδή μετατόπιση προς τα αριστερά

 

2.2 Ποσοτική Μεταβολή Συνάρτησης

 Όταν δεν έχουμε μεταβολή κατά κάποιο ποσοστό αλλά κατά έναν αριθμό (πχ. μειώνεται η ζήτηση κατά 120 για κάθε τιμή), τότε προκύπτει:

Q_D ’ = Q_{Dαρχική} ± αριθμός κατά τον οποίο μεταβάλλεται

 

2.3 Μεταβολές λόγω Προσδιοριστικών Παραγόντων

 Όταν μεταβάλλεται κάποιος προσδιοριστικός παράγοντας, Η ΤΙΜΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΑΘΕΡΗ!

ΜΕΙΩΣΗ ΖΗΤΗΣΗΣ --> ΜΕΤΟΠΙΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

ΑΥΞΗΣΗ ΖΗΤΗΣΗΣ --> ΜΕΤΟΠΙΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΕΞΙΑ

Σημείωση:

Όταν μεταβάλλεται ένας προσδιοριστικός παράγοντας, έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή του α και συνεπώς τη μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης.

Όταν έχουμε παράλληλη μετατόπιση, η τιμή β παραμένει σταθερή (κλίση ευθείας).

 

3. Ελαστικότητα Ζήτησης ως προς την Τιμή

 

3.1 Υπολογισμός και Χαρακτηρισμός

 

Α) Σημείου

 

(β = κλίση καμπύλης, χρησιμοποιείται μόνο όταν η καμπύλη ζήτησης είναι ευθεία)

Β) Τόξου

 

 

 

Παρατηρήσεις:

1. E_D < 0 (λόγω αρνητικής σχέσης τιμής και ζητούμενης ποσότητας)

2. Δ = τελική – αρχική

3. Υπολογίζω την ελαστικότητα μεταξύ συνδυασμών στους οποίους το εισόδημα και οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες (αν υπάρχουν στην άσκηση), παραμένουν ΣΤΑΘΕΡΟΙ, ενώ η τιμή μεταβάλλεται.

 

3.2 Χαρακτηρισμός  ΖΗΤΗΣΗΣ 

|E_D| > 1 (Ελαστική ζήτηση)

|E_D| < 1 (Ανελαστική ζήτηση)

|E_D| = 1 (Μοναδιαία)

E_D = 0 (Τελείως / Πλήρως ανελαστική ζήτηση)

E_D τείνει στο άπειρο (Τελείως / Πλήρως ελαστική ζήτηση)

 

Παρατηρήσεις:

1. Στο μέσο της καμπύλης ζήτησης,  όταν είναι ευθεία (Q_D = α + βΡ), E_D = -1.

2. Η Συνολική δαπάνη των καταναλωτών σε αυτό το σημείο Μ είναι η μέγιστη

ΣΔ_MAX = Ρ_Μ * Q_M

3. Στο σημείο που τέμενει η ευθεία καμπύλη ζήτησης τον άξονα των ποσοτήτων, E_D = 0.

4. Στο σημείο που τέμενει η ευθεία καμπύλη ζήτησης τον άξονα των τιμών, E_D τείνει στο άπειρο.

 

4. Συνολική Δαπάνη και Ελαστικότητα Ζήτησης

 Συνολική Δαπάνη = Ρ * Q_D

 

4.1 Ποσοστιαία Μεταβολή Συνολικής Δαπάνης

 

 

 Το γενικό συμπέρασμα είναι πως μόνο στην περίπτωση της ανελαστικής (ή πλήρους ανελαστικής) ζήτησης, συμφέρει την επιχείρηση να αυξήσει τις τιμές της ή το κράτος τους φόρους του, ώστε να αυξηθούν και τα έσοδα (Θεωρούμε πως Συνολική Δαπάνη Καταναλωτών = Συνολικά Έσοδα Παραγωγών/Επιχειρήσεων/Κράτους).

Σημείωση:

Προτείνεται να υπολογίζετε την τοξοειδή ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή σε περίπτωση που πρέπει να τη χρησιμοποιήσετε ώστε να αιτιολογήσετε μεταβολή της ΣΔ.

 

5. Εισοδηματική Ελαστικότητα

 

5.1 Υπολογισμός και Χαρακτηρισμός

 

 

• Ε_Υ < 0 το αγαθό είναι κατώτερο
• Ε_Υ > 0 το αγαθό είναι κανονικό
• 0 < Ε_Υ < 1 πρώτης ανάγκης
• Ε_Υ > 1 το αγαθό είναι πολυτελείας

 

Παρατηρήσεις:

1. Δ = τελική – αρχική

2. Κάθε διαφορετικό επίπεδο εισοδήματος αντιστοιχεί σε διαφορετική καμπύλη ζήτησης.

3. Υπολογίζω την εισοδηματική ελαστικότητα μεταξύ συνδυασμών στους οποίους το εισόδημα μεταβάλλεται ενώ η τιμή και οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες (αν υπάρχουν στην άσκηση), παραμένουν ΣΤΑΘΕΡΟΙ.

 

5.2 Ποσοστιαία Μεταβολή Εισοδήματος

 

 

 Σημείωση:

Όταν έχουμε ταυτόχρονη μεταβολή τιμής και εισοδήματος, πρώτα χρησιμοποιούμε την μεταβολή που δίνεται πρώτη στην εκφώνηση (ανάμεσα σε δύο συνδυασμούς) και στη συνέχεια την επόμενη μεταβολή (ανάμεσα στους επόμενους συνδυασμούς).